در بزرگداشت مطالعات!

پنجشنبه ۸ دی ۱۴۰۱چند برنامه و پایگاهِ معتبر پیش‌بینی آب‌وهوا را در نظر بگیرید (مثل The Weather Channel, AccuWeather, Weather App, Yahoo Weat, Local Weather, Weather-forecast dot com).در یک بازه زمانی بغرنج (مثل همین روزهای ابتدای زمستان) پیش‌بینی‌شان برای یک مکان نه‌چندان متلاطم (مثل شهر تهران) را مقایسه کنید.می‌بینید پیش‌بینی‌ها، درباره ساعات بارش برف یا باران، و حتی درباره حداقل و حداکثر دما، با هم متفاوت هستند! (گرچه احتمالاً در ارزیابی روند کلی تقریباً اشتراک نظر داشته باشند).این‌ها، از امکان‌های پیشرفته‌ای برخوردار هستند؛ همچون انبوه اطلاعاتِ ماهواره‌ها، رادارها، بالون‌ها، مراکز هوانوردی (فرودگاه‌ها، هواپیماهای بین قاره‌ای، و...)، مراکز دریانوردی (بنادر، اقیانوس‌پیماها، و...)، ایستگاه‌های محلی (منبع باز، منبع بسته و اختصاصی)، که به‌صورت بین‌المللی شبکه شده‌اند و جریان‌های اقلیمی اثرگذار (مثل ابرها) را در سرتاسر سیاره، رصد و دنبال می‌کنند. با این همه، به دلایلی (ازجمله تفاوت در الگوریتم‌های پردازش و الگوهای حدس‌زننده) نتایجی گوناگون، ارائه می‌دهند. آیا این برنامه‌ها (یا کارشناسان هواشناسی) به‌دردنخور و مفت‌خور هستند؟در پژوهش‌های علوم اجتماعی (چه کاربردی-روزمره، چه بنیادی-چشم‌انداز) و پیش‌بینی جوّ جوامع، اوضاع از این خیلی پیچیده‌تر است و حدس‌ها، پراختلاف‌تر.اما در ایران عزیز، عمده سازمان‌های دولتی و حاکمیتی مرتبط، انتظار دارند حرف‌های ساده بشنوند. حتی گاهی دوست دارند اهل پژوهش اجتماعی، نقش خود را چیزی شبیه به شعار این تولیدکننده، تعریف کنند! در بزرگداشت مطالعات!...

پنجشنبه ۱۵ دی ۱۴۰۱«نظام‌های سیاسی، درست مثل نظام‌های معرفتی به جایی می‌رسند که استدلال افاقه نمی‌کند و این امکان وجود ندارد که با استدلال، اساس یک سیستم را توجیه کنیم. چنان که وقتی ارزش‌های بنیادین مطرح می‌شود، خدایگان طرفین با هم فرق می‌کند.از طرفی، وجه مثبت سیستم این است که مجموعه قوانینی را تأسیس می‌کند و پیش می‌برد؛ زیرا فرض کرده اسلام، منبع مشروعیت است. سیستم با فرض این‌ها، تمام قراردادهای بعدی را پیش می‌برد. اگر قرار بود هر کدام محل منازعه باشند، سیستمی پا نمی‌گرفت. چنان‌چه ما با لیبرال‌ها و ناسیونالیست‌ها، هر لحظه نزاع نظری داشته باشیم، بنیان‌های سیستمی و خود سیستم نمی‌توانست پا بگیرد.حالا کدامین دلیل به این‌ها مشروعیت داده؟ چه چیزی به اسلام و درستی ارزش‌های سیستم آن، که اکنون پا گرفته، حجیت بخشیده؟ چه چیزی؟ ...هیچ سیستم اجتماعی نمی‌تواند بر مجموعه مقولاتی که وجه قدسی ندارد، پا بگیرد. هر سیستم، مجموعه‌ای از اصول و قواعد دارد که غیر قابل مناقشه است. ...یکی از مواردی که حجیت و اعتبار را برای سیستم اجتماعی ما ارمغان آورد، خون است. وقتی کسانی با ایثارگری نفس خود حاضرند برای ارزش‌ها خون بدهند، این ارزش‌ها، اعتبار و حجیت قدسی پیدا می‌کنند و تثبیت می‌شوند. ...سیستم مشروعیتش به نشان دادن زیبایی است. هیچ نظام اجتماعی در مورد آن ارزش‌های بنیانی سیستم نمی‌تواند استدلال کند؛ فقط باید زیبایی‌اش را نشان دهد. مردم با مقهور شدن در برابر زیبایی، حجیت آن سیستم را می‌پذیرند.» (از کتاب: هویت ما. حسین کچویان. چاپ اول، ۱۳۹۰. انتشارات کتاب فردا) در بزرگداشت مطالعات!...

دوشنبه ۲۶ دی ۱۴۰۱ در بزرگداشت مطالعات!...